Door: Piet van Driel, schipper van de ‘Secunda’
Begin jaren zestig van de vorige eeuw werd door de Zand- en Grindhandel Van Driel uit Brielle zand gebaggerd uit de Brielse Maas. Het werd met twee schepen gedaan en je moest er wel een vergunning voor hebben want dat ging niet zomaar. Ik was toen eigenaar van en schipper op het schip ‘Secunda’. De schepen hadden een grijper om het zand van de Brielse Maasbodem te halen. Mijn schip had een laadvermogen van 123 ton en na ongeveer tweeëneenhalf uur was het schip geladen. De ‘Secunda’ had Brielle als thuishaven, waar ook de opslag was gevestigd aan de Lijnbaan aldaar. Het schip moest natuurlijk ook gelost worden en dat werd met een trekbak gedaan die met een lier en staaldraad door het zand getrokken werd, waardoor de bak zich met zand vulde. Ook dat duurde wel een paar uur.
Harde kruik
Tijdens het lossen van een scheepslading zand stootte de trekbak op iets hards. Ik dacht dat het een grote kei zou zijn, want er ligt van alles tussen het zand. De bak met zand weegt ongeveer 1 ton en tot tweemaal toe ketste de bak tegen de harde kei. Ik wilde die kei verwijderen door hem eruit te scheppen en tot mijn verbazing bleek de kei een oude kruik die geen spoor van beschadiging had opgelopen. Na navraag bleek de kruik uit ongeveer 1600 te zijn en gebruikt voor wijn en andere dranken. Een bijzondere vondst dus. Wie zou er in de zeventiende eeuw een kruik in de Maas gegooid hebben? De Baardman uit de Brielle Maas maakt het goed en staat nu bij mij thuis op het dressoir.
Een Baardmankruik is een kruik die gemaakt is in het Rijnlands ‘Steengoed’-gebied rondom de stad Keulen in de 15e tot en met de 18e eeuw. Volgens de overlevering zou de baardige manskop op de hals van de kruik God moeten voorstellen. Een andere verklaring beweert dat Keulse pottenbakkers, die in de 16e eeuw werden verjaagd uit de stad Keulen, uit kwaadheid de gezichten van de Keulse stadsbestuurders hebben aangebracht op de hals van de baardmankruiken. De pottenbakkers zouden verjaagd zijn vanwege het gifgas dat vrijkwam bij hun bakproces. Dit leidde tot een rel en veel pottenbakkers vestigden zich in Frechen. Tot op heden is deze verklaring nog niet bewezen. De hele vroege vormen uit de 15e en 16e eeuw (Spitsneuzen) lijken hun oorsprong te hebben in kruiken uit de Romeinse tijd.